معنی لغوی صنعت
کلمه صنعت از ریشه زبان عربی و لغت صنع به معنی ساختن یا به وجود آوردن وارد زبان فارسی شده است و در انگلیسی واژه Industry از کلمه لاتین industria گرفته شده و به معنی تجارت یا ساختن و تولید است .
منظور از ساخت ، ایجاد دگرگونی در شکل ، ترکیب و یا ایجاد مواد و انرژی است.
در فرهنگ لغت معین ، صنعت به معنی کار ، پیشه ، حرفه و در نهایت کلیه تغییراتی که بشر در مواد طبیعی می دهد تا بهتر و بیشتر از آنها استفاده کند آمده است .
به طور کلی صنعت مجموعه ای است از فعالیتهایی که با استفاده از منابع موجود (مواد، سرمایه ، نیروی انسانی، انرژی، تکنولوژی، اطلاعات ، ابزار ) کالا یا خدماتی را تولید می کند و این فرآورده ، نیازهای بشر و جوامع انسانی را برطرف می کند ، در واقع تلاشی است مستمر در جهت بهبود کارایی و بهره وری . به این معنا که با استفاده از منابع کمتر ، بازده بهتری به دست آید.
نظریه آلفرد مارشال درباره صنعت
صنعت دربرگیرنده تعدادی از سازمان های تولیدی ، مانند موسسات ، کارخانه ها یا بنگاه های اقتصادی است که با بررسی های تحلیلی یا سیاسی و براساس قوانین معین در یک گروه جمع می شوند.
بنابراین با نظر آلفرد مارشال اگر تعدادی از بنگاه های اقتصادی محصولاتی داشته باشند که در ذهن خریداران بتوان جایگزین هایی کامل یا نزدیک برای یکدیگر در نظر گرفت ، در این صورت تمام سیستم های تولیدی را می توان متعلق به یک صنعت دانست.
صنعت از نگاه پورتر
مایکل پورتر سالهای زیادی را صرفِ تحلیل صنعت کرد و تکنیکها و نظریات او مثلِ زنجیرهی ارزش یا نیروهای رقابتی، کماکان مورد استفاده قرار میگیرند و کاملاً سزاوار است که صنعت را از نگاهِ او تعریف کنیم:
صنعت به گروهی از شرکتها گفته میشود که خدمات و محصولاتِ آنها تا حد زیادی جایگزین هم هستند و برای مشتریان، نیازهای بنیادینِ یکسانی را برطرف میکنند.
در ادامه این تعریف را موشکافی میکنیم:
پورتر یک تعریفِ قدیمیتر از صنعت دارد که در آن به جای “شرکتها” از کلمهی رقبا استفاده میکند و تحتِ تاثیر نگاهِ رقابتی او به صنعت است، اما با خواندنِ کتاب استراتژی رقابتی متوجه میشویم که منظور او از رقبا و شرکتها، تمام سازمانهای فعال در آن حوزه، اعم از تولیدکنندگان، ارائه دهندگان خدمات، بازرگانان و … است.
در همین تعریف، به اصلیترین معیار طبقه بندی صنابع اشاره شده است ، گروههایی در یک صنعت مشخص طبقهبندی میشوند که نیازهای یکسانی را برطرف میکنند و محصولاتشان قابل جایگزین شدن هستند، مثلاً برای برطرف کردن نیاز به جابجایی میتوانیم از قطار، هواپیما، اتوبوس، کشتی و … استفاده کنیم (صنعت حمل و نقل) یا برای نیاز به آگاهی، میتوانیم از مجلات چاپی یا شبکهها، وبسایتها و صفحات اجتماعی استفاده کنیم (صنعت رسانه).
طبقه بندی گروههای مختلف صنعت
برای آنکه بدانیم یک کسبوکار در کدام صنعت فعالیت میکند باید به فهرستهای طبقه بندی صنایع مراجعه کنیم، اما انواع مختلفی از این فهرست وجود دارد که مبتنی بر استانداردهای مختلف هستند و چند نمونه از رایجترین آنها عبارتند از:
استاندارد ISIC یا International Standard Industrial Classification
استاندارد NACE یا Statistical Classification of Economic Activities
استاندارد NAICS یا North American Industry Classification System
استاندارد SIC یا Standard Industrial Classification
گروه بندی صنایع در ایران
در ایران برای طبقه بندی صنایع از استاندارد ISIC (آیسیک) استفاده میشود و سایت آمار ایران هم نسخهی فارسی این استاندارد را ارائه کرده است که میتوانید از لینک زیر دانلود کنید:
https://www.amar.org.ir/Portals/0/faradade/tabaghebandi/ISIC.4_2008_translation.pdf
در استاندارد آیسیک، محصولات و خدمات مختلف مشخص شده است و فعالیتهایی که برای عرضهی آنها انجام میشود در قالب صنایع مختلف طبقهبندی میشوند، در زیر طبقه بندی صنایع بر اساس نسخهی چهارم این استاندارد را مشاهده میکنید:
1- کشاورزی، جنگل داری و ماهی گیری
2- تامین الکتریسیته، گاز، بخار و تهویه هوا
3- ساخت
4- استخراج معدن
5- تامین آب، فاضلاب، بازیافت ضایعات و اقدامات اصلاحی
6- ساخت و ساز
7- حمل و نقل و انبار
8- فعالیت های بازرگانی خرده فروشی و عمده فروشی، تعمیر وسایل نقلیه موتوری
9- فعالیت های مربوط به اسکان و تهیه غذا
10- اطلاعات و ارتباطات
11- فعالیت های مالی و بیمه
12- فعالیت های حوزه ی املاک
13- فعالیت های فنی، علمی و تخصصی
14- مدیریت و دفاع عمومی، امنیت اجتماعی اجباری
15- آموزش
16- فعالیت های حوزه سلامت انسان و مددکاری اجتماعی
17- هنر، سرگرمی و تفریح
18- سایر فعالیت های خدماتی
19- فعالیت های خانوار ها به عنوان کارفرما، فعالیت های تمایض نیافته خانوار ها برای تولید کالا و خدمات جهت استفاده خودشان
20- فعالیت سازمان ها و تشکل های برون مرزی
کنگلومریت به چه سازمان هایی گفته میشود؟
بعضی شرکتهای در چند صنعت مختلف کار میکنند که به آنها کنگلومریت (Conglomerate) یا خوشهای گفته میشود، مثلاً سامسونگ علاوه بر لوازم الکتریکی در حوزهی کشتیسازی هم فعالیت میکند و در این حالت، یک شرکت مادر به چند زیر مجموعه تقسیم شده است که همگی از ساختار یکسانی پیروی میکنند.
تفاوت بازار و صنعت در چیست؟
گاه پیش میآید که ما در گفتگوهای روزمرهی خود، دو اصطلاح بازار (Market) و صنعت (Industry) را به جای یکدیگر بهکار میبریم.
اما وقتی قرار است از ارزش آفرینی، بازاریابی و استراتژی حرف بزنیم، مهم است که به تفاوت این دو اصطلاح توجه داشته باشیم و این دو واژه را با دقت و حساسیت بیشتری بهکار بگیریم.
بسیاری از تصمیمهای ضعیف و اشتباه مدیران در صنایع مختلف و نیز تحلیلهای غیردقیقی که تحلیلگران ارائه میکنند، ناشی از بیتوجه به تفاوت این دو مفهوم است.
.
درک آسان از صنعت با استفاده از الگوی عرضه و تقاضا
سادهترین شیوهای که میتوانیم برای تفکیک صنعت و بازار در نظر بگیریم، استفاده از الگوی عرضه (Supply) و تقاضا (Demand) است.
به این معنا که در مورد هر کالا یا خدمت، میتوان گفت صنعت، شامل همهی فعالانِ سمتِ عرضه و بازار، مجموعه همهی تقاضایی است که در یک زمینهی مشخص وجود دارد.
تعریف بازار چیست؟
همانطور که اشاره کردیم، بازار، سمتِ تقاضای معادلهی اقتصاد است. این تقاضا را اغلب بر اساس یک محصول یا یک دسته محصول تعریف میکنند به طور کل بازار شامل همهی افراد، شرکتها و بنگاههایی است که به صورت بالقوه یا بالفعل، خریدار یک کالا یا خدمات مشخص هستند.
پس اگر شما یک رستوران دارید و از بازارِ رستوران حرف میزنید، منظورتان همهی کسانی است که علاقهمند به خدمات رستوران هستند و حاضرند به صورت مستقیم یا غیرمستقیم برای آن پول پرداخت کنند.
به عنوان یک مثال، با توجه به انواع بازار در اینجا میتوانیم بازار یک رستوران را به صورت زیر تعریف کنیم:
• بازار بالقوه: تمام کسانی که علاقهمند هستند از خدمات رستوران استفاده کنند.
• بازار آماده: کسانی که برای استفاده از خدمات رستوران ، بودجه و منابع کافی هم در اختیار دارند (از جمله زمان، فاصلهی مناسب
• بازار هدف: افرادی که در شعاع مشخصی از محل رستوران شما زندگی میکنند یا در آنجا تردد دارند.
• بازار تحت نفوذ: کسانی که حداقل یک بار از خدمات رستوران شما استفاده کردهاند.
تعریف صنعت چیست؟
صنعت، سمتِ عرضهی معادلهی اقتصاد است. پس آن را میتوان به صورت زیر تعریف کرد:
صنعت شامل مجموعهای از موسسات اقتصادی است که نیازهای یک بازار مشخص را تأمین میکنند.
صنعت را میتوان بر اساس محصول یا نیاز تعریف کرد.
با توجه به این توضیح، وقتی از رستوران صحبت میکنیم، منظورمان همهی افرادی است که مانند شما خدمات رستوران را عرضه و ارائه میکنند.
همچنین وقتی از صنعت خودرو حرف میزنیم، منظورمان همهی کسانی است که خودرو را تولید و عرضه میکنند. در مقابل، بازار خودرو را میتوان به عنوان همهی تقاضای موجود برای خودرو در نظر گرفت.
صنعت در ایران
یکی از نیازهای مهم و اساسی برای توسعه کشورها، توسعه صنایع جامع یا مادر است. صنایع جامع صنایعی هستند که با تعداد وسیعی از فناوریها سر و کار دارند، حجم و قطعات مورد استفاده در آنها بسیار است و با صنایع دیگر ارتباطات زیادی دارند. به عبارت دیگر این صنایع لکوموتیو حرکت بسیاری از صنایع محسوب میشوند و از بازار بزرگ و مطمئنی برخوردارند. تعداد این گونه صنایع زیاد نیست به عنوان مثال صنعت خودرو، فولاد و… از جمله این صنایع به شمار میروند. بر این اساس در حال حاضر صنایع جامع (مادر) در جهان به شدت مورد توجه قرار گرفتهاند. (البته میتوان به صنایعی از جمله نفت و گاز و مسکن اشاره کرد که در کشورمان بسیار مطرح است.)
صنایع جامع را گاهی صنایع فناوری بزرگ big tech نیز میگویند، البته نه به معنای بزرگی فیزیکی بلکه از نظر تعداد و گستردگی فناوریهای مرتبط با این صنایع. هم اکنون در ایران صنعت خودرو به حدی از توسعه و شکوفایی رسیده که میتوان گفت تمام بازیگران اصلی و به نام صنایع را در خود جای داده است و این موفقیت بزرگی محسوب میشود. بر این اساس برای اینکه دیگر صنایع مادر کشور نیز به این شکوفایی و رشد برسند، ضروری است راهبردهای توسعهای کشور، جایگاه صنایع فناوری بزرگ و نیز نحوه ارتباط آنها با بنگاههای کوچک و متوسط تعریف و ساختار هدفمندی برای آنان در نظر گرفته شود.به این ترتیب با تدوین برنامههایی که در آن نقش و جایگاه بازیگران صنایع مشخص و از طرف دیگر قواعد کسب و کار برای این صنایع نیز به درستی تعریف شوند میتوان راه همواری برای توسعه و پیشرفت صنایع مادر فراهم کرد.
نتیجه این که در ایران تمام صنایع کوچک به صورت عمده وابستگی شدیدی به صنایع مادر دارند.
گروه صنعتی دایا با توجه به تولید انواع ذغال صنعتی و ملزومات آن که در موتور های الکتریکی و بخش های مکانیکی و آب بندی سیستم های مخازن و لوله کشی صنعتی فعالیت دارد، در شاخه های صنعت برق و صنعت آب بند های مکانیکی قرار می گیرد.
قطعات تولیدی این مجموعه در امر انتقال جریان برق در دستگاه و موتور-ژنراتور های الکتریکی کاربرد دارد از این گروه لوازم میتوان به ذغال صنعتی الکتریکی ((carbon brush - جاذغالی (holder brush) – اسلیپ رینگ (slip ring)- کلکتور یا کموتاتور(commutator) و اقلام وابسته آنها اشاره کرد و البته در ضمینه مکانیکی و صنایع مرتبط محصولاتی همچون آب بند مکانیکی – ذغال تیغه وکیوم _ بوش و یاتاقان های کربنی¬_ لنت ترمز و کلاج های گرافیتی در حال تولید است
مجموعه دایا یا استفاده از نیرو های متخصص و تجربه دیرینه خود برای خودکفایی و خدمت رسانی به صنایع مختلف کشور و توسعه زمینه فعالیت خود در تلاش است.
گروه صنعتی دایا اولین مرجع تخصصی تولید ذغال های صنعتی در ایران و پیشرو در ارائه خدمات صنعتی آنلاین