ذغال صنعتی الکتریکی در ابعاد و اشکال مختلف ساخته شده و به مشتریان عرضه می گردد، که مهترین بعد (وجه) آن را می توان سطح مقطع ذغال که با اسلیپ رینگ یا کموتاتور مماس می شود، به حساب آورد.

 

برای درک بهتر این مسئله ابتدا زغال صنعتی الکتریکی که از جنس ها و مشخصات فیزیکی مختلفی ساخته می شود را می توان به ذغال گرافیتی، ذغال مسی، ذغال نقره معرفی کرد، هر کدام از این آلیاژ ها دارای درصد ترکیب مواد مختلف، فشردگی و میزان سختی مختلفی هستند که نسبت به سطح مقابل ذغال، سرعت حرکت آن و میزان جریان عبوری تعیین می شود، البته عوامل دیگری برای تعیین نوع جنس ذغال الکتریکی موثر است که در مقاله دیگری به آن می پردازیم.

 

باید اشاره کرد ذغال های الکتریکی علاوه بر نوع جنس نسبت به ابعاد سطح مقطع (سطح متصل و در حال اصطحکاک با اسلیپ رینگ یا کموتاتور) توان عبور جریان را دارند، در معنای ساده تر هر چه سطح متصل ذغال صنعتی با رینگ یا کلکتور بزرگتر باشد آمپر بیشتری را می تواند تحمل کند و عبور دهد.

سطح مقطع ذغال الکتریکی با توجه به میزان توان دستگاه و جریان مورد نیاز سیستم و البته پهنای تیغه های کموتاتور - اسلیپ رینگ و محاسبه پوشش تعداد تیغه های کلکتور تعیین و ساخته می شود که این امر را شرکت های تولید کننده آن دستگاه انجام می دهند تا بیشترین توان خروجی ممکن را در  سیستم داشته باشند.

علاوه بر طول و عرض ذغال که سطح تماسی آن را با قطعات مقابل تشکیل می دهد، ذغال الکتریکی دارای ارتفاع مشخصی در زمان تولید است که باید به این بخش از ذغال هم توجه داشته باشیم چرا که در صورت زیاد بودن ارتفاع ذغال، فشار وارده به سطح مقابل بیشتر می شود و باعث آسیب رسانی به فنر، اسلیپ رینگ یا کموتاتور می شود و اگر ارتفاع کم باشد عمر مفید ذغال کاهش پیدا می یابد، اما سطح مماسی ذغال با کموتاتور یا اسلیپ رینگ دچار سایش می شوند، تاثیر می پذیرد و حالت به وجود آمده در ذغال می تواند راهنمای ما در عیب یابی سیستم باشد که در ذیل به طور کامل حالت های مختلف سطح مقطع ذغال را مورد بررسی قرار می دهیم، البته ذغال هم تاثیراتی روی قطعه مقابل می گذارد که در اصطلاح به آن لایه پاتینا گفته می شود.

 

یکی دیگر از شرایط رضایت بخشی در سطح ذغال این حالت است، در عکس شماره 3 هم مشخص است که خطوط ایجاد شده در ذغال دارای عمق نمی باشند ولی این خراش های ریز کوچک می تواند نشان دهنده وجود گرد و غبار در جو و محیط کار دستگاه باشد، ما برای رفع این مشکل پیشنهاد می دهیم از فیلتر های تصفیه کننده استفاده نمایید و یا برای ماشین مجرای تامین هوا از منطقه ای دیگر و بدون گرد و غبار قرار دهید تا این عمل از ایجاد مشکلات جدی تر برای ذغال و سیستم برق دستگاه جلوگیری کنید.

4- سطح مقطع ذغال دارای خطوط و شیار های دندانه دار باشد.

با مقایسه عکس شماره 4 و شماره 3 متوجه می شویم که در این حالت پیشرفته تر از حالت 3 می باشد و علل به وجود آمدن این اتفاق در ذغال به طور معمول در اثر آلودگی جوی، وجود گرد و غبار یا مواد دیگر در محیط کار و یا کمبود جریان برق در سیستم است که برای رفع این مشکل باید سیستم برق رسانی ماشین را مورد بررسی قرار دهیم.

5- ذغال دارای سطح با شیار های دندانه دار عمیق و سنگین

اگر در سطح مقطع ذغال حالت رنگ پریدگی یا در اصطلاح شبح ایجاد شود سیستم سیم پیچ دچار حالت خنثی نادرست است و انتقال جریان به دشواری صورت می گیرد و به احتمال زیاد مشکلاتی از قبیل تخلیه بار الکتریکی و انتقال آن در دستگاه وجود دارد.

7- لبه های سوخته ذغال صنعتی

به طور معمول این حالت در لبه پشتی ذغال (لبه خروجی ذغال از چرخش روتور) اتفاق می افتد که این حالت در اثر اتصال ضعیف ذغال به کموتاتور یا اسلیپ رینگ در سیستم می باشد و این امر با ایجاد جرقه های سنگین در دستگاه همراه است.

8- ایجاد حفره در سطح ذغال الکتریکی

این اتفاق زمانی نمایان می شود که زیر ذغال یعنی بین سطح مقطع ذغال با کلکتور یا اسلیپ رینگ جرقه های زیاد و به طور مداوم رخ داده باشد، با بررسی های کارشناسان به این نتیجه رسیدیم که این جرقه ها ناشی از بار زیاد و خارج از توان قطعات و یا بی ثباتی ذغال در جای خود یعنی جاذغالی آن می باشد.

9- سطح ذغال لایه لایه یا پوسته پوسته شده است.

حالتی که در عکس هم مشاهده می کنید بسیار غیر معمول و خطرناک است، این وضعیت که در اثر شکاف یا قطع شدن بین سیم پیچ و آرماتور اتفاق می افتد می تواند به تمام قطعات ماشین آسیب برساند، این امر و در نهایت باعث انتقال ضعیف جریان برق می شود و علاوه بر تخریب ذغال و کموتاتور یا اسلیپ رینگ، توان دستگاه را به شدت کاهش می دهد.

10- دو تکه شدن سطح الکتریکی

معمولاً در سیستم هایی که دو حالت گردشی دارند و می توانند در دو جهت بچرخند احتمال ایجاد این حالت به وجود می آید که آن هم زمانی  که ذغال در قسمت پایینی خود کج شده باشد و در زاویه استاندارد جاذغالی قرار نداشته باشد می توان این وضعیت را در ذغال و سطح مقطع آن مشاهده کرد، در مجموع این حالت که در عکس هم مشخص است به تنهایی مشکل ساز نیست و جای نگرانی ندارد و دستگاه می تواند به کار خود ادامه دهد.

11- رویت ذرات مس در سطح ذغال صنعتی

زمانی که مس از سطح کموتاتور یا اسلیپ رینگ برداشته شده و در سطح ذغال جذب می شود اصطکاک بین آن دو را بسیار افزایش می دهد و باعث سایش شدید کلکتور و رینگ خواهد شد و در سیستمی که باید ذغال ساییده شده و از بین برود این بار سطح مقابل آن خورده شده و تخریب می شود که به دنبال آن هزینه های جانبی فراوانی برای ماشین به وجود می آید. توجه داشته باشید این حالت در نتیجه پیک بار های سنگین در دستگاه و عدم توانایی قطعات برای عبور جریان بالا پدیدار می شود.

12- لبه های خرد شده و شکسته ذغال صنعتی

این وضعیت به طور معمول در لبه جلو (ورودی) ذغال الکتریکی پدیدار می شود که از مشاهده شکستگی های ذغال می توان به اوضاع نامطلوب و بد کموتاتور یا اسلیپ رینگ و یا ریل خطی انتقال جریان پی برد. این حالت می تواند در اثر بالا بودن عایق لایه میکا و بی ثباتی لغزشی شدید ذغال هم به وجود آید که باید توسط متخصصین این امر مورد بررسی قرار گیرد.

 

در تمام موارد بالا باید توجه داشته باشیم که مهمترین و نقطه عطف اتفاقات و مشکلات جنسی و آلیاژ استفاده شده در ساخت ذغال الکتریکی می باشد، پیشنهاد می کنیم در زمان خرید قطعات ذغال، جاذغالی، اسلیپ رینگ و یا کموتاتور ها دقت لازم در کیفیت اجناس داشته باشید تا در آینده دچار هزینه های گزاف برای تعمیر دستگاه خود نشوید.